Hejnał mariacki to jedna z najbardziej rozpoznawalnych i ikonicznych melodii w Krakowie, a nawet w całej Polsce. To dźwięk, który od stuleci towarzyszy życiu mieszkańców Krakowa i stał się jednym z najważniejszych symboli miasta. Każdego dnia o pełnych godzinach można usłyszeć jak rozbrzmiewa z północnej wieży kościoła pw. Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny na krakowskim Rynku. Ta wyjątkowa melodia ma bogatą historię, która jest źródłem dumy dla krakowian i inspiracją dla wielu artystów i muzyków.

Hejnalista; Wikipedia; Upload: Topory

Komu wolno dąć w trąbę?

Przywilej i zaszczyt grania Hejnału mariackiego przynależy specjalnie przeszkolonym w tym celu strażakom Państwowej Straży Pożarnej, którzy ze względu na swoje zadanie nazywani są hejnalistami. Myliłby się jednak ten, kto uważa, że aby wygrywać Hejnał mariacki, wystarczy umiejętność gry na trąbce i bycie strażakiem. Co to to nie, aby zostać hejnalistą, należy sprostać bardzo trudnym i złożonym zadaniom. Zdarzały się sytuacja, jak choćby w roku 2021, kiedy żaden z kandydatów nie podołał wymaganiom stawianym potencjalnym hejnalistom. Praca hejnalisty wymaga bowiem nie tylko wysokich umiejętności muzycznych, ale również dużej sprawności fizycznej i wytrzymałości. Dyżur hejnalisty trwa bowiem 24 godziny, podczas których należy co godzinę wspiąć się na wieżę Kościoła Mariackiego i bezbłędnie wykonać cały utwór.

Nieznany autor, Hejnalista z Wieży Mariackiej w Krakowie (1913)

Historia, czyli to, co wiemy...

Historia Hejnału mariackiego jest równie fascynująca, co samo jego brzmienie. Pierwsze wzmianki o graniu hejnału na Wieży Mariackiej sięgają XIV wieku, co czyni go jednym z najstarszych dźwięków alarmowych w Europie. Hejnał ów miał istotne znaczenie w życiu miasta i jego mieszkańców. Granie hejnału było jednym z elementów organizacji obrony miasta przed ewentualnymi zagrożeniami, takimi jak pożary i atak wrogich wojsk. Dźwięk hejnału oznajmiał również otwarcie i zamknięcie bram miejskich.

… i legenda, czyli to co wydaje nam się, że wiemy

Legenda głosi, że hejnalista, który grał na Wieży Mariackiej, został zastrzelony w trakcie jednego z tatarskich ataków na miasto. Zgodnie z opowieścią wraża strzała miała ugodzić muzyka w szyję, przerywając tym samym wygrywaną przezeń melodię. Bramy zostały jednak na czas zamknięte, a wściekli napastnicy musieli obejść się smakiem.

Nawiązując do tychże wydarzeń hejnał kończy się nagle, a melodia urywa. To symboliczny hołd wobec bohaterstwa i oddania strażnika miasta. Każdego dnia, o pełnych godzinach, hejnalista odgrywa melodię, a jej zakończenie jest przerywane, aby uczcić poświęcenie strażnika.

I wszystko byłoby bardzo piękne, romantyczne i w ogóle miód-malina, gdyby nie fakt, że pierwsze wzmianki o śmierci bohaterskiego hejnalisty pochodzą… z XX wieku. W latach dwudziestych tegoż stulecia miała zmyślić ją na poczekaniu Aniela Pruszyńska w rozmowie z amerykańskim dziennikarzem Erikiem P. Kellym. Ten zaś, zachwycony krakowską dykteryjką, napisał w 1928 roku powieść Trębacz z Krakowa i tak słowo przyleciało wróblem, a wyleciało wołem.

Hejnalista; Jadwiga, CC BY-SA 3.0, via Wikimedia Commons

Hejnał w XXI wieku

Hejnał mariacki jest nie tylko ważnym elementem historii Krakowa, ale także kulturowym dziedzictwem Polski. Melodia ta stała się symbolem miasta i jest kojarzona z jego długą i bogatą historią. Niezliczeni turyści z całego świata przybywają na Rynek Główny, aby posłuchać hejnału i uczestniczyć w tym niezwykłym rytuale. Hejnał mariacki jest także ważnym elementem wydarzeń kulturalnych i religijnych w Krakowie. Jest grany podczas uroczystości kościelnych, festiwali i wielu innych okazji. Jego dźwięk przypomina mieszkańcom Krakowa i odwiedzającym o historycznych korzeniach miasta i jego znaczeniu w historii Polski.

Jeśli jesteście głodni kolejnych ciekawostek na temat Krakowa, to sprawdźcie naszą ofertę na stronie: https://oprowadzamy.pl/pl/search, aby wybrać wycieczkę, która najbardziej utrafi w Wasze gusta.